Ngô Đồng Cù Lao Chàm: Vẻ Đẹp Thiên Nhiên và Dấu Ấn Văn Hóa

“Sắc hoa màu nhớ khó quên

Tinh hoa trời đất tặng em hết rồi”

Những vần thơ ấy dường như được viết riêng cho Cù Lao Chàm mỗi độ hè về, khi ngô đồng rực rỡ khoe sắc đỏ thắm, nhuộm cả núi rừng. Dưới ánh mặt trời, hoa ngô đồng như những đốm lửa sống động, tô điểm cho những con đường đèo quanh co, khiến hòn đảo thêm phần quyến rũ. Nhưng điều gì đã tạo nên sức hút đặc biệt của loài cây này tại Cù Lao Chàm?

1. Truyền Thuyết Về Cây Ngô Đồng: Gắn Kết Trời Đất

Câu chuyện về cây ngô đồng gắn liền với một truyền thuyết cổ xưa, kể rằng vua Phục Hy tình cờ chứng kiến tinh hoa của năm vì sao giáng xuống một cây ngô đồng. Ngay khoảnh khắc ấy, chim Phượng hoàng, loài chim vương giả, liền đậu xuống. Tin rằng cây ngô đồng đã hấp thụ linh khí của đất trời, nhà vua đã hạ cây, chia làm ba đoạn tượng trưng cho tam tài: thiên, địa, nhân.

Đoạn ngọn có âm thanh quá trong và nhẹ, đoạn gốc lại trầm đục. Chỉ có đoạn giữa, với âm hưởng hài hòa, vừa trong vừa đục, mới có thể sử dụng. Sau bảy mươi hai ngày đêm ngâm mình trong nước, đoạn thân cây ấy được chọn ngày lành để chế tác thành nhạc khí, mang tên Dao cầm. Kỳ diệu thay, tiếng đàn có khả năng khiến vượn nín kêu, hổ thôi gầm, minh chứng cho sự linh thiêng của cây ngô đồng. Từ đó, ngô đồng trở thành biểu tượng của sự cao quý.

2. Ngô Đồng Cù Lao Chàm: Nét Riêng Biệt Giữa Biển Khơi

Nếu chỉ nhìn thoáng qua, ngô đồng Cù Lao Chàm có vẻ tương đồng với ngô đồng ở Huế. Về mặt phân loại thực vật, cả hai đều thuộc họ Trôm (Sterculiaceae). Tuy nhiên, khi quan sát kỹ, sự khác biệt dần hiện rõ. Hoa ngô đồng Huế mang sắc vàng nhạt hoặc tím hồng, trong khi ngô đồng Cù Lao Chàm lại rực rỡ với màu đỏ hoặc da cam nổi bật. Cấu trúc quả cũng khác biệt: ngô đồng Huế thường có 2-4 hạt, còn loài cây ở Cù Lao Chàm chỉ có 1-2 hạt. Để tránh nhầm lẫn, một số nhà nghiên cứu đã đề xuất gọi ngô đồng Cù Lao Chàm là Ngô đồng đỏ, một tên gọi vừa chính xác vừa gợi hình.

3. Mùa Hoa Ngô Đồng: Bản Giao Hưởng Sắc Màu Của Thiên Nhiên

Khoảng tháng Tư, khi những chiếc lá ngô đồng Cù Lao Chàm bắt đầu chuyển sang màu vàng rồi nhẹ nhàng rơi rụng, báo hiệu mùa hè dần qua. Đến tháng Bảy và tháng Tám, cả hòn đảo như bừng tỉnh trong sắc đỏ rực rỡ của hoa ngô đồng. Mùa hoa không chỉ tô điểm cho cảnh quan mà còn đánh dấu một mùa lãng mạn tại Cù Lao Chàm. Cả cụm đảo khoác lên mình chiếc áo mới, rực rỡ và đầy sức sống. Một chuyến du lịch Cù Lao Chàm vào thời điểm này sẽ là món quà tuyệt vời để tận hưởng không khí trong lành, thưởng thức hải sản tươi ngon và ghi lại những khoảnh khắc tuyệt đẹp bên những đóa hoa ngô đồng.

4. Ngô Đồng Trong Đời Sống Cư Dân Đảo: Ký Ức và Giá Trị

Trong những năm tháng chưa có sự phát triển của ngành công nghiệp sợi, cây ngô đồng Cù Lao Chàm đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt của người dân. Cây ngô đồng bốn năm tuổi có thể thu hoạch để lấy vỏ, tước thành sợi mịn sau khi ngâm nước. Những sợi ngô đồng được se thành cuộn nhỏ, dùng để đan lát các vật dụng, nổi tiếng nhất là chiếc võng ngô đồng êm ái, bền chắc, không gây đau lưng.

Không chỉ tô điểm cho núi rừng, thân cây ngô đồng còn trở thành chiếc võng ru êm giấc ngủ, còn hạt ngô đồng lại là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon. Hạt ngô đồng có vẻ ngoài tương tự hạt đỗ tương, nhưng lại mang một mùi thơm béo đặc trưng khi ngửi. Chúng được xay thành bột để nấu chè, làm bánh, mang đến hương vị ngọt bùi khó quên. Dầu ép từ hạt ngô đồng cũng có một hương vị đậm đà rất riêng.

Với người dân Cù Lao Chàm, cây ngô đồng không chỉ là một loài cây mọc trên đảo mà còn là hiện thân của những ký ức đẹp đẽ thời thơ ấu. Đó là sắc hoa đỏ thắm trong những buổi chiều cuối hạ, là hương vị ngọt bùi của bánh ngô đồng, là hình ảnh người mẹ cần mẫn se sợi đan võng bên bờ biển, chờ đợi những chuyến tàu cá trở về.

5. Khám Phá Cù Lao Chàm: Vẻ Đẹp Đa Dạng Ngoài Ngô Đồng

Ngoài việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những hàng cây ngô đồng, Cù Lao Chàm còn mời gọi du khách khám phá nhiều địa điểm nổi tiếng khác như Khu Bảo tồn biển Cù Lao Chàm, giếng cổ Chăm Pa, Chùa Hải Tạng, chợ hải sản Tân Hiệp, Miếu tổ nghề Yến, Eo Gió, Bãi đáp trực thăng. Để chuyến đi thêm phần thú vị, du khách có thể tham gia tour lặn ngắm san hô, một trải nghiệm đầy màu sắc và thu hút. Nếu có thời gian, đừng bỏ lỡ cơ hội đi bộ dưới biển hoặc khám phá những bãi biển tuyệt đẹp nơi đây.

Với những ai trót yêu vẻ đẹp của thiên nhiên, một chuyến du lịch Cù Lao Chàm vào mùa hoa ngô đồng nở rộ sẽ là một trải nghiệm khó quên. Hãy đến và cảm nhận vẻ đẹp độc đáo của hòn đảo xinh đẹp này!