Cù Lao Chàm – Viên ngọc xanh giữa biển trời Quảng Nam

Nằm cách bờ biển Cửa Đại khoảng 15 km đường biển, Cù Lao Chàm – quần đảo thuộc xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam – hiện lên như một viên ngọc xanh giữa lòng đại dương, nơi thiên nhiên và con người cùng hòa quyện để giữ gìn nét đẹp hoang sơ và di sản văn hóa hàng nghìn năm tuổi.

Di sản thiên nhiên độc đáo

Cù Lao Chàm gồm 8 hòn đảo lớn nhỏ: Hòn Lao, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Khô mẹ, Hòn Khô con, Hòn Lá, Hòn Tai và Hòn Ông. Trong đó, Hòn Lao là đảo lớn nhất, nơi tập trung cư dân sinh sống tại các thôn như Bãi Làng, Bãi Hương, Xóm Cấm và Bãi Ông. Với diện tích khoảng 15 km², dân số hơn 2.900 người, nơi đây gần như biệt lập với đất liền.

Thiên nhiên ưu đãi cho Cù Lao Chàm khí hậu quanh năm mát mẻ, thảm thực vật xanh tươi bao phủ. Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm là nơi sinh sống của hàng trăm loài sinh vật biển quý hiếm, bao gồm rạn san hô, thảm cỏ biển, sinh vật nhuyễn thể và các loài hải sản có giá trị kinh tế. Nơi đây còn được ghi nhận có 12 loài thú, 13 loài chim, 130 loài bò sát và 5 loài ếch nhái – trong đó, chim yến và khỉ đuôi dài là hai loài được đưa vào sách đỏ Việt Nam.

Dấu ấn lịch sử ngàn năm

Cù Lao Chàm không chỉ hấp dẫn bởi hệ sinh thái phong phú, mà còn lưu giữ nhiều dấu tích văn hóa lịch sử quan trọng. Từ thời Sa Huỳnh, Champa đến Đại Việt, nơi đây từng là điểm dừng chân của các thương thuyền quốc tế trên tuyến đường tơ lụa trên biển. Các nghiên cứu khảo cổ học cho thấy, cách đây hơn 3.000 năm, cư dân cổ đã sinh sống tại đây.

Hệ thống di tích tín ngưỡng dân gian như đình Đại Càn, miếu Thành hoàng, miếu Thần nông, lăng Ông Ngư, giếng cổ Xóm Cấm hay chùa Hải Tạng (xây dựng từ thế kỷ XVIII) hiện vẫn được bảo tồn, trở thành điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách.

Du lịch trải nghiệm và bảo tồn song hành

Đến Cù Lao Chàm, du khách không chỉ được thả mình trong khung cảnh yên bình bên những hàng dừa biển, cắm trại, đón bình minh và kéo lưới cùng ngư dân, mà còn có cơ hội trải nghiệm các tour lặn biển, ngắm san hô bằng tàu đáy kính hoặc thuyền thúng. Nước biển nơi đây trong xanh, có thể nhìn rõ tận đáy – tạo nên cảm giác kỳ diệu khi được chiêm ngưỡng thế giới sinh vật dưới đại dương.

Nhưng điều đặc biệt làm nên “thương hiệu xanh” của Cù Lao Chàm chính là sự quyết tâm của người dân trong công tác bảo vệ môi trường. Từ năm 2009, toàn đảo đã nói “Không với túi nilon”, không dùng mìn đánh bắt cá, không lặn vớt san hô, không chặt cây làm củi. Thành phố Hội An đã cung cấp hơn 1.300 giỏ nhựa cho các hộ dân, phát túi giấy miễn phí, vận động sử dụng lá gói thực phẩm. Khẩu hiệu “Xách giỏ đi chợ – phong cách của người nội trợ” trở thành nét văn hóa mới trên đảo.

Nơi con người là món quà quý giá nhất

Ngoài vẻ đẹp của thiên nhiên và bề dày văn hóa, chính con người Cù Lao Chàm – chân chất, hồn hậu, mến khách – đã để lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai. Dù diện tích chỉ hơn 15km², thu nhập từ du lịch của đảo mỗi năm tăng trung bình 40%, và tỉ lệ khách quay lại luôn nằm trong nhóm cao nhất cả nước.

Với tiếng sóng rì rào, bãi biển cát trắng mịn, nếp sống mộc mạc và nhịp sống yên bình, Cù Lao Chàm thực sự là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm về với thiên nhiên, khám phá văn hóa bản địa và trải nghiệm du lịch bền vững. Giữ gìn hòn đảo này hôm nay, chính là vun đắp cho thế hệ mai sau được tiếp tục hưởng thụ món quà quý giá giữa lòng biển khơi.