Cua đá Cù Lao Chàm – Hương vị khó quên giữa đại dương xanh

Cù Lao Chàm không chỉ mê hoặc du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, nước biển trong vắt, bãi cát trắng trải dài mà còn khiến người ta nhớ mãi với những món hải sản độc đáo. Trong số đó, cua đá Cù Lao Chàm là một cái tên được nhắc đến nhiều nhất – một món đặc sản lạ mà ngon, khiến ai một lần thưởng thức đều ấn tượng.

---

1. Điều gì làm nên sự đặc biệt của cua đá Cù Lao Chàm?

Cua đá Cù Lao Chàm, tên khoa học là Gecarcoidea lalandii, là loài cua sống chủ yếu trong núi đá và các hang động ven biển. Khác với cua biển thông thường, cua đá sống trên cạn, ăn rau rừng, côn trùng và đặc biệt là các loại lá thuốc tự nhiên nên thịt rất thơm, chắc, có vị ngọt thanh pha chút hương “thuốc nam” độc đáo.

Không chỉ có ở Cù Lao Chàm, cua đá cũng được tìm thấy ở đảo Lý Sơn hay Cồn Cỏ. Tuy vậy, ở Cù Lao Chàm, loài cua này lại đặc biệt hơn nhờ điều kiện môi trường và thức ăn đặc trưng từ thảm thực vật phong phú. Vào mùa sinh sản từ tháng 7 đến tháng 9, cua đá sẽ di chuyển xuống ven biển để đẻ trứng – một hành trình kết nối rừng và biển, như biểu tượng của sự bền bỉ và thích nghi trong tự nhiên.

Cũng vì thế, loài cua này đã được đưa vào danh sách bảo tồn, và trong mùa sinh sản, việc khai thác, mua bán cua đá trên đảo hoàn toàn bị cấm.

---

2. Giá trị và giá thành cua đá Cù Lao Chàm

Ngày xưa, cua đá có mặt khắp nơi trên đảo, thậm chí bò vào tận trong nhà. Nhưng từ khi du lịch phát triển, số lượng cua giảm đáng kể. Để bảo vệ nguồn lợi quý giá này, người dân đã thành lập tổ bảo tồn và áp dụng mô hình khai thác bền vững, dán tem sinh thái cho từng con cua đá được phép bán.

Hiện tại, một con cua đá có tem sinh thái được bán với giá khoảng 250.000 đồng/con. Giá bán buôn có thể lên đến 800.000 đồng/kg, và giá bán lẻ dao động từ 1.400.000 đến 1.500.000 đồng/kg. Mức giá cao nhưng hoàn toàn xứng đáng với giá trị dinh dưỡng và độ quý hiếm của loại đặc sản này.

---

3. Những món ngon không thể bỏ qua từ cua đá

Cua đá hấp sả là cách chế biến phổ biến và giữ được hương vị nguyên bản nhất. Cua được hấp trong khoảng nửa giờ cùng sả tươi, sau đó ăn kèm rau rừng và muối tiêu chanh – vị ngọt của thịt cua, thơm nồng của sả, cay nhẹ của muối tiêu hòa quyện khiến thực khách nhớ mãi.

Nếu muốn đổi vị, bạn có thể thử cua đá hấp bia, hoặc nướng nguyên con trên bếp than hồng. Với cách nướng này, cua không cần ướp gia vị, khi chín thịt vẫn thơm đậm đà, rất “đưa miệng”.

Một món nữa vừa ngon vừa bổ chính là canh cua đá nấu rau rừng. Người dân thường dùng các loại rau như rau săn, lá bồng bát, dền gai, bồ ngót… để nấu cùng cua. Canh nóng hổi, ngọt thanh, thêm chút muối ớt là có ngay món ăn dân dã, mộc mạc mà không kém phần bổ dưỡng.

---

4. Lợi ích sức khỏe từ cua đá Cù Lao Chàm

Không chỉ ngon, cua đá còn mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe:

• Bổ sung canxi cho xương: 100g thịt cua có thể cung cấp tới 30% nhu cầu canxi hàng ngày, hỗ trợ phát triển xương và ngăn ngừa loãng xương.

• Tốt cho trí não và tim mạch: Nhờ giàu omega-3 và vitamin B12, thịt cua giúp cải thiện trí nhớ, ổn định nhịp tim và tăng cường tuần hoàn máu.

• Hỗ trợ giảm cân và kiểm soát tiểu đường: Hàm lượng protein cao, chất béo thấp khiến cua đá trở thành lựa chọn lý tưởng cho người ăn kiêng.

• Giúp mắt sáng, tăng cường thị lực: Nhờ vitamin A dồi dào, thịt cua giúp mắt khỏe hơn, phòng ngừa các bệnh về thị lực.

• Cung cấp khoáng chất cần thiết: Các chất như kẽm, kali, magie giúp cơ thể trao đổi chất hiệu quả hơn, tăng sức đề kháng.

---

Một buổi chiều thảnh thơi ở Cù Lao Chàm, ngồi bên cầu cảng Bãi Làng, nghe tiếng sóng vỗ nhẹ, gió biển mát rượi, thưởng thức một con cua đá hấp thơm lừng ăn kèm rau rừng tươi ngon… Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ làm nên một kỷ niệm khó quên trong lòng bất kỳ ai từng ghé thăm hòn đảo bình yên này.